Als peuterjuf ga ik dagelijks met onze peutergroep naar buiten. We kunnen gebruik maken van de peutertuin die direct aan de het lokaal ligt. Hierin spelen we veelvuldig buiten, ook als het wat regent. Naast het gebruik van deze tuin gaan we met de groep naar ons “landje”. Een afgeschermd groot groen gebied waar er voorzieningen zijn zodat we de gehele ochtend samen buiten kunnen doorbrengen. Waarom is buitenonderwijs zo belangrijk, hoe wordt het vormgegeven in alle seizoenen en wat leren de kinderen hiervan?
Bewegingsvrijheid biedt ruimte tot ontwikkeling
Samen buiten spelen is vooral gezond, leuk en afwisselend. De natuur ervaren in al zijn seizoenen en vormen bindt het kind met de wereld om zich heen en maakt het kind bewust van zijn plek in deze wereld.
Het geven van buitenonderwijs geeft daarnaast nog veel meer ruimte tot ontwikkeling.
- Kinderen hebben buiten meer ruimte dan binnen. Dit geeft het kind meer fysieke beweging en een grotere motorische ontwikkeling.
- Buitenschools leren en spelen bevordert de sociale ontwikkeling. Er is minder gestuurde controle door de leerkrachten, waardoor er meer ruimte is voor sociale interactie. De kinderen kunnen zelf bepalen met wie en hoe ze willen samenwerken. Een natuurlijke omgeving vermijdt strijd over speelmateriaal en het samen ontdekken versterkt de onderlinge samenwerking.
- Kinderen spelen creatiever, actiever en met meer variatie. Als de mogelijkheden onbeperkt zijn ontstaat er vrij spel vanuit intrinsieke motivatie. Een groene omgeving stimuleert fantasierijk en avontuurlijk spelgedrag.
- Vrij buitenspel geeft ruimte voor het nemen en leren van risico’s . In de vrije tijd van kinderen is er steeds minder ruimte om echt vrij te spelen. Toch leren kinderen waardevolle lessen door eens te verdwalen, vallen of hun grens te overschrijden. Op een jonge leeftijd oefenen met hun eigen grenzen en risicovol spelen, zorgt ervoor dat een kind beter in staat is zijn grenzen te voelen en hanteren. De kans op verwondingen is bijvoorbeeld kleiner als het kind al op jonge leeftijd leert hoe het in bomen kan klimmen en wat hij met zijn lichaam nu eigenlijk allemaal al kan.
- Door buitenonderwijs wakker je de houding of interesse van het kind in de natuur aan. Kinderen raken steeds meer vervreemd van de natuur. Door zich te verbinden met een groene omgeving leert het kind zorgen voor zijn omgeving en respect te hebben voor de levende natuur om zich heen.
- De omgang met dieren helpt het kind bij de omgang van emoties. Op ons landje wonen er kippen, een poes en komen we verschillende insecten, vogels en kleine knaagdieren tegen. Dieren prikkelen de fantasie van het kind en kunnen helpen bij het leren van belangrijke lessen over het leven, liefde en verlies.
Een buiten les vormgeven
Er bestaat geen slecht weer, alleen slechte kleding. Jaarrond ervaren onze peuters buitenonderwijs op het landje. Dat vraagt wat voorbereiding en aanpassing.
Op het landje staat een tuinhuis waar we kunnen schuilen als de bomen onvoldoende bescherming bieden. Er is een toilet en stromend water, en er zijn genoeg materialen om eerste hulp te kunnen verlenen. Met de bolderkar kunnen we eten en reserve kleding meenemen.
Met zonnig weer gaan er petjes op en stimuleren we het spelen in de schaduw. Regenkleding en laarzen geven de kinderen de vrijheid in plassen te stampen en zich comfortabel door de omgeving te bewegen. In de winter houden we de kinderen warm in gevoerde buitenpakken en stoken we een vuurtje om ons op te warmen.
Spelenderwijs door de seizoenen
Het is leerzaam en heerlijk om te zien hoe de seizoenen de omgeving veranderd. In de kuil waar we ’s zomer doorheen rollen of met een tak fantasie vissen, proberen we in de winter uit hoe dik het water zich tot ijs heeft gevormd.
We zien de bomen in bloei komen, en elke week kijken we of de peren en appels al geplukt en gegeten kunnen worden. Als de bomen hun bladeren laten vallen en de vruchten zijn geplukt, leren we dat het leven in cirkel bewegingen gaat. Met wilskracht vormen we weer nieuwe mogelijkheden en vruchten en verlies geeft ruimte voor verandering.
Meer lezen over buitenonderwijs
Voor Scharrelkids schreef ik een uitgebreide tweeluik over buitenonderwijs met peuters en kleuter. Deze gastblogs gaan uitgebreid in over het vormgeven van een buitenles. Buitenspelen met koude temperaturen vraagt ook om extra voorbereidingen. Hier lees je over buitenkleding in koudere temperaturen. En eenmaal buiten, hoe begeleid je boomklimmers? Wat zijn handige handvatten voor kinderen om veilig te klimmen en hoe begeleid je aals ouder risicovol spel? Je leest in de blog bomen klimmen vooor beginners.
