Om ons heen zien we langzaam de bladeren verkleuren, en worden de dagen weer korter. De herfst doet zijn intrede. In deze periode vieren we op 29 september het Michaëlsfeest. Een feest in de oogstperiode waarin we stil staan bij dankbaarheid, moed en balans. Maar hoe vieren we dit op de vrijeschool, en hoe kan je het thuis zelf vormgeven?
Michaël en de draak
Het Michaëlsfeest is genoemd naar de aartsengel Michaël. Hij streed en verdreef een draak uit het hemelrijk. Michaël weegt goed en kwaad af en strijdt met de negatieve krachten, de “draken”. Deze engel staat daarom meestal afgebeeld met een zwaard en een weegschaal. De strijd van Michaël is er een die we allemaal innerlijk beleven. Het durven kijken naar onze “draken”, het zwaard ten handen pakken en de moed vinden om hiertegen ten strijde te trekken.
Michaël en de kringloop van het jaar
De aartsengel Michaël helpt de mens om de kracht die hij opdeed in de zomer, mee te nemen in de wintertijd. Waar het leven in de zomer moeiteloos lijkt, en zich vooral buiten afspeelt, kruip je in de herfst en winter meer naar binnen. In de kringloop van het jaar staat het Michaëlsfeest tegenover het paasfeest. Met Pasen verbond Christus zich met de aarde en vieren we de opstanding en de nieuwe mogelijkheden. In de Michaëlsperiode worden we aangemoedigd om ons bewustzijn te ontwikkelen voor de goddelijke wereld. Zoals mijn juf het zei; Christus helpt de mens te leven, en Michaël helpt de mens te sterven. Een periode vol innerlijk werk en uitdagingen.
Michaëlsfeest als oogstfeest bij de peuters
Voor hele jonge kinderen is het nog te vroeg om te gaan zoeken naar draken in jezelf. Zij zijn nog volop bezig zich te verbinden met de wereld en zichzelf. Bij de peuters is het Michaëlsfeest daarom vooral een oogstfeest. In de oogstperiode voorafgaand aan het feest staan we stil bij de veranderingen in de natuur en dorsen en malen de kinderen graan tot tarwe. Als het Michaëlsfeest is aangebroken bakken we van al het tarwe heerlijke pannenkoeken aan een feestelijke tafel. De jongste kinderen zijn in deze periode veel bezig met de elementen, zo maken we in de klas ook zelf windmolens en zwierezwaaiers.
Het verhaal beleven bij de kleuters
Ook bij de kleuters is het Michaëlsfeest vooral een oogstfeest. Toch worden de kinderen al meegenomen in het verhaal over goed en kwaad, draken en moed. Voordat zij plaats nemen aan de uitgebreid gedekte tafel, spelen zij het verhaal van Michaël na. Het oudste kind mag verkleed als de engel het goed en kwaad afwegen met een heus lichtend zwaard. Een mooi verwonderend moment voor alle kleuters.
Voor de gezamenlijke maaltijd worden er buiten gevulde appels in het vuur gepoft. In het vrije buitenspel wordt er ook bij de kleuters veel met zwierezwaaiers en windmolens gespeeld.
Spelletjes vol moed in de onderbouw
De kinderen gaan in de onderbouw (klas 1 tot en met klas 3) echt aan de slag met hun eigen draken. Zij spelen spelletjes waarvoor moed nodig is. Zo plukken de kinderen een appel uit een echt hoge boom en worden er al slingerend aan een touw “schatten uit het vuur” gehaald. Wie er durft mag proberen een tand uit de bek van de draak te trekken. Deze spelletjes spelen natuurlijk vooral in op inlevingsvermogen en fantasie. De schatten zijn in aluminium ingepakte aardappels. De drakentanden zijn in werkelijkheid snoepspekken die de als draak verklede ouder laat afpakken. Voor de jonge kinderen is het allemaal toch wel spannend, de moed wordt aangesproken en de ontlading is groot. De kinderen kunnen bij terugkomst in de klas trots aanschuiven aan de prachtige tafels. Het Michaëlsfeest is voor hun een dag vol ervaringen.
Gezamenlijk de grenzen opzoeken in de bovenbouw
De oudste groep kinderen laat zich niet meer zo makkelijk meeslepen door een draak, zij willen vooral zelf ervaren en voelen! De kinderen van klas 4 tot en met 6 gaan de grenzen opzoeken met buiten spelletjes. Zo kijken ze hoe ver je kan komen op een skelter zonder rem, en bouwen ze samen een vlot om aan de overkant te komen. Op een slackline en aan een zipline testen zij hun uiterlijke evenwicht en moed. Het is prachtig om te zien hoe deze kinderen eerst voorzichtig en daarna vol overgave over het water zoeven. Aangemoedigd door hun klasgenoten wagen ook de kinderen met wat meer reserves de sprong. Zo vertrekken deze kinderen ook als hechte groep terug naar school voor een gezamelijke feestmaaltijd!
Michaëlsfeest thuis vormgeven
Net als in de klassen kan er thuis langzaamaan richting het Michaëlsfeest gewerkt worden. Op de jaartafel en in huis kun je steeds meer oranje en rood terug laten komen. Met soep van eigen oogst en zelfgemaakt drakenbrood heb je een feestelijke Michaëlstafel. En je kunt zelf aan de slag met spelletjes vol moed en knutsels als windmolens en zwierezwaaiers! Een fijn Michaëlsfeest gewenst!
